ÜRÜN KODU: H011

TÜRK KLASİKLERİ SERİSİ / Felatun Bey ile Rakım Efendi

Yazan: Ahmet Mithat EFENDİ

Teknik Özellikler:19 Sayfa, 13,5 x 21 cm, Enzo Kuşe Kağıt

ROMANDAKİ ANA KARAKTERLER   Rakım Efendi:Ağırbaşlı, çalışkan, vaktini boşa harcamayan karşılıklı çıkarlara dayalı ilişkiler kurmayan Fransızca, Arapça ve Farsça'yı anadili gibi bilen bir Osmanlı gencidir. Rakım Efendi kültürlü, bilgili, batılılaşmayı doğru anlamış, hoşgörülü, eğlenmeyi de seven ve ölçüsünü de bilen bir tiptir. Ahlaklı, iyi huylu tam bir Osmanlı beyefendisidir.

Felatun Bey:Kendini Eflatun gibi çok bilgili, kültürlü biri olarak görmekte ve böyle de görünmeye çalışmaktadır. Alafranga hayata özenen, parasını sağda solda çarçur eden batılılaşmayı çok yanlış anlayan Fransız ve İtalyan kadınları ile mirasını tüketmiş akılsız ve ahmak bir mirasyedidir.   ROMANIN ÖZETİ

Felatun Bey ile Rakım Efendi aynı yaşta ve aynı okullarda eğitim görmüş iki yakın arkadaştır.Rakım EfendiKüçük yaşta anasız babasız kalmış olan yoksul bir delikanlıdır. Onu çamaşırcılık yaparak dadısı büyütmüştür. Felatun Bey'in babası olan Mustafa Meraki Efendi alafranga hayat düşkün bir adamdır. Alafranga hayranı olduğu için kendine alafranga bir ev yaptırmış, evine de bakıcı olarak Rum asıllı bir kadın almıştır. 45 yaşındaki Maraki Bey'in 27 yaşlarında Felatun adlı bir oğlu, 15 yaşlarında Mihriban adlı bir kızı vardır. Mustafa Meraki Efendi çocuklarına iyi bir eğitim vermek yerine kılığa kıyafete, gösterişe alafranga hayata özentili olarak yetiştirmiştir. Nitekim oğlu Felatun Bey de babası gibi birisi olup çıkmıştır.Felatun Bey kendini tıpkı Eflatun gibi çok bilgili olmakla övünen kültürlü biri olarak görünmek istemektedir. Yeni çıkan ilmi eserleri arayıp bulmakta, bu kitapların üzerine adını yazdırarak kütüphanesine koymaktadır. Fakat o, aldığı bu kitapları hiç de okumamıştır.   "Felatun Bey işe gitmektedir ama; Cuma günleri eş dost ziyareti, Cumartesi Cumanın yorgunluğunu atarak, Pazartesi alafranga yerlere giderek, Pazarın yorgunluğunu Pazartesi atarak geçirirdi. Salı günü havayı iyi görürse Beyoğlu'na gider, Çarşamba günü kaleme gitse bile 9'dan 3'e kadar hafta içi ne yaptığını anlatırdı. Çarşamba akşamı iki şaklaban arkadaşla gelir, sabahlardı ve perşembeyi uyuyarak geçirirdi. Böylece yine Cuma gelirdi."   Rakım Efendi ise çalışkan, kendini bilen, vaktini boşa harcamayan bir insandır, insanlarla sağlam dostluklar kurmakta eşini dostunu çok iyi seçmektedir. Rakım Efendi de gezip eğlenmeyi, içki âlemlerine dahi girip çıkmayı bilen biridir. Ama her şeyi ölçülü tutmakta Fransızca, Arapça ve Farsça'yı da anadili gibi çok iyi bilmektedir. Asmalımescit semtinde oturan bir İngiliz ailenin de dikkatini çekmiş bu evin kızlarına da özel ders vermektedir. Rakım Efendi, ders verdiği bu İngiliz ailesinin kızlarından Josefino'nun kendisine âşık olduğunu dahi fark edemez. Çünkü evlerine hizmetçi olarak gelen Canan'a âşık olmuştur. Felatun Bey'e göre, alafranga giyinmek, lüks yaşamak, eğlenceden eğlenceye koşmak en önemli şeylerdir. Felatun Bey, Fransızcayı yarım yamalak öğrenmiş ama gördüğü herkese birkaç kelimeden ibaret Fransızca konuşma özentisi içindedir. Yabancı ülkelerden gelmiş insanlar ile dolaşmaktan zevk almakta, belli bir iş de yapmadan yaşamaktadır. Bütün zamanı yabancı elbiseler satan mağazaları dolaşmak, elbiseleri üzerinde denemek, eş dost ziyaretleri yapmak ile geçmektedir. Babası Mustafa Meraki Efendi, Felatun Bey'e bir dairede iş bulmuş ancak, Felatun Bey içine düştüğü alafranga hayat hastalığından başını alıp işine bakmamaktadır.   Babası ölünce 16.000 liradan oluşan büyük bir miras kalmıştır. Ama bu esnalarda İtalyan bir aktris olan Polini'ye âşık olmuş mirasını da ona harcamaya başlamıştır. Felatun Bey'in ilişkileri karşılıklı çıkarlara dayanmamaktadır. Kısa sürede bütün mirasını tükettiği gibi, 5.000 lira borca girer. Neyse ki imdadına yetişen baba dostları düştüğü bu durumdan onu kurtarmışlardır. Babasın kıymetli dostları, ona İstanbul dışında bir iş bulmuşlar Felatun Bey'de büyük bir utanç ve pişmanlıkla İstanbul'dan ayrılır. Çok çalışarak Fransızca öğrenir, kendisine iyi bir iş bulur, yabancılara Türkçe dersleri verir. Evine cariye olarak aldığı Canan'ı eğitir, yetiştirir ve sonunda onu severek onunla evlenir. Mutlu bir evlilikleri olur.

Ahmet Mithat Efendi, Tanzimat Dönemi'nin karakteristik tiplerini resmettiği romanında Felatun Bey ile Rakım Efendi üzerinden bir mukayese imkânı sunar.

Çaresiz fakat temiz aşklar ile karşı karşıya kalan Rakım Efendi ile menfaatler üzerine kurulu ilişkiler içinde yaşayan Felatun Bey'in maceralarını okurken, bir dönemin yaşantı biçimini oluşturan değer yargılarının panoramasıyla karşılaşacaksınız.

Yaşama Dair

Sevgi Kokan

Sıcacık Kitaplar